همان‌طور که می‌دانید محصولات ساخته‌شده از فولاد و آهن بسیار وسیع و متنوع است و هرکدام از آن‌ها کاربردهای فراوانی در زندگی‌های روزمره و صنایع مختلف دارند. یکی از این محصولات پرکاربرد ورق‌های گالوانیزه است که هر روزه بر موارد استفاده آن‌ها افزوده می‌شود. در کنار همه فوایدی که این محصولات برای ما دارند باید به‌درستی از آن‌ها مراقبت شود تا دچار خرابی نشوند. شوره زدن ورق گالوانیزه یکی از عیوبی است که می‌توان با آگاهی و مراقبت‌های لازم از به وجود آمدن آن جلوگیری کرد. همچنین اگر به دنبال یک فروشنده مناسب این محصول هستید پیشنهاد ی کنیم به صفحه قیمت ورق گالوانیزه مراجعه کنید و از قیمت های ویژه ا مطلع شوید.
گالوانیزه کردن ورق‌های فلزی
شروع استفاده از تکنولوژی گالوانیزاسیون و تولید ورق‌های گالوانیزه به قرن هجدهم میلادی برمی‌گردد. در آن زمان یک شیمیدان فرانسوی این روش را برای افزایش استحکام و مقاومت ورق‌های آهنی ابداع کرد که واقعاً هم کاربردی بود. طولی نکشید که تولید ورق‌های گالوانیزه به سراسر جهان گسترش پیدا کرد. درواقع این اختراع یک تحول عظیم در صنعت آهن ایجاد کرد و امروزه استفاده از این نوع ورق‌ها در صنایع مختلف کاملاً اجتناب‌ناپذیر شده است.
اساس تکنولوژی ورق‌های گالوانیزه بر این منوال است که طی فرایندی مشخص روی ورق‌های فلزی را با استفاده از فلز روی می‌پوشانند تا آن را در برابر اکسید شدن و خوردگی مقاوم کنند. به همین دلیل در حال حاضر ورق‌های گالوانیزه یکی از پرکاربردترین محصولات آهن است که مصارف گوناگونی مانند استفاده در نماهای بیرونی ساختمان‌ها، کابینت سازی، سردخانه‌ها، ساختن سقف کاذب، بدنه انواع لوازم‌خانگی مثل یخچال، کانتینرها، بدنه دیگ‌های بخار و … را داراست؛ اما مهم‌ترین معضل در مورد این نوع ورق‌ها احتمال ایجاد شوره سفید می‌باشد.
شوره زدن ورق گالوانیزه به چه معناست؟
شوره زدن ورق گالوانیزه که به نام شوره سفید ورق گالوانیزه نیز شناخته می‌شود یکی از رایج‌ترین عیب‌های این نوع محصولات فلزی است که معمولاً به دلیل شرایط انبارداری نامناسب اتفاق می‌افتد. همان‌طور که می‌دانید گالوانیزه نوعی پوشش محافظ است که بر روی ورق‌های فلزی کشیده می‌شود تا از آن در برابر خوردگی و اکسید شدن محافظت کند؛ اما زمانی که ورق گالوانیزه دچار شوره می‌شود دیگر نمی‌تواند مثل قبل در برابر خوردگی از صفحه فلزی مراقبت نماید. خوشبختانه بااینکه این حالت عیب بزرگ و پرضرری ازنظر مالی است، اما می‌توان با برخی از راهکارها از آن جلوگیری کرد.
علت ایجاد شوره سفید در ورق گالوانیزه
همان‌طور که در قسمت قبل به آن اشاره کردیم معمولاً شرایط نامناسب انبارداری باعث ایجاد شوره در ورق‌های گالوانیزه می‌شود. علت اصلی این است که فلز روی در محیط‌های مرطوب و با تهویه نامناسب یک سری واکنش‌های شیمیایی از خود نشان می‌دهد. نتایج این واکنش‌ها هیدروکسید شدن روی می‌باشد. هیدروکسید ماده‌ای سفیدرنگ است و یک حالت پودری دارد. به همین دلیل اصطلاحاً به آن شوره سفید و در زبان لاتین به آن White Rust می‌گویند.
انواع شوره زدن ورق گالوانیزه
نوع شورهای که بر روی ورق گالوانیزه ایجاد می‌شود به شرایط و مدتی که از آن گذشته بستگی دارد. به‌طورکلی سه نوع شوره ورق گالوانیزه وجود دارد که عبارت‌اند از:
- شوره سفید ورق گالوانیزه به‌اندازه مقدار کم
- شوره سفید ورق گالوانیزه به‌اندازه متوسط
- شوره سفید ورق گالوانیزه به‌اندازه زیاد
شوره ورق گالوانیزه بیشتر در چه قسمت‌هایی اتفاق می‌افتد؟
در ناحیه‌ای از ورق گالوانیزه ممکن است شوره ایجاد شود و بیشتر به میزان رطوبت محل نگهداری بستگی دارد. بااین‌حال احتمال بروز شوره در قیمت درزها و نبشی‌ها به دلیل احتمال جمع شدن رطوبت و کمتر بودن تهویه هوا بیشتر خواهد بود؛ زیرا این بخش‌ها، قسمت‌هایی هستند که کاملاً به هم چسبیده‌اند و امکان عبور آب از آن‌ها وجود ندارد. بنابراین در هنگام بررسی ورق‌های گالوانیزه ازنظر ایجاد شوره حتی درصورتی‌که در ظاهر این ورق‌ها آسیبی را مشاهده نکردید حتماً درزها را نیز بررسی کنید.
آیا شوره سفید خطرناک است؟
همان‌طور که گفتیم عامل شوره سفید واکنش‌های شیمیایی پوشش روی می‌باشد که بر سطح ورق آهن کشیده می‌شود. بنابراین به‌مرورزمان اگر فکری به حال آن نشود و از افزایش شوره جلوگیری نکنید، کل پوشش نازک شده و یا کاملاً از بین می‌رود. درنتیجه خود ورق آهن دیگر محافظی ندارد و شروع به خوردگی و زنگ‌زدگی می‌کند؛ بنابراین باید هرچه سریع‌تر برای برطرف کردن آن اقدام نمایید تا تمامی فرایند گالوانیزه روی صفحات فلزی از بین نرود. برخی از عوارض شدت یافتن شوره سوراخ شدن ورق‌های گالوانیزه به دلیل از بین رفتن پوشش سطحی و خوردگی شدید است. این موضوع اهمیت جلوگیری و رفع شوره‌های سفید بر روی ورق‌های گالوانیزه در قسمت‌های انبار را نشان می‌دهد.
روش‌های جلوگیری از ایجاد شوره زدن ورق گالوانیزه
همیشه این جمله را شنیده‌اید که پیشگیری بهتر از درمان است. در مورد شوره زدن ورق‌های گالوانیزه نیز اگر از ایجاد شوره جلوگیری کنید، دیگر نیازی به نگرانی در مورد رفع آن نیست. شما می‌توانید با رعایت برخی نکات در هنگام انبارداری به‌راحتی از ایجاد شوره در ورق گالوانیزه جلوگیری کنید. این نکات مهم شامل موارد زیر می‌باشند:
- به‌هیچ‌وجه ورق‌های گالوانیزه را در محیط‌های بسته که تهویه مناسبی ندارند، قرار ندهید و از به دام افتادن رطوبت در فضای انبار جلوگیری کنید.
- برخی افراد با تصور اینکه برای مدت کوتاه اشکالی ندارد، دور ورق‌های گالوانیزه را با پلاستیک می‌پوشانند. این کار باعث به دام افتادن رطوبت در سطح ورق گالوانیزه شده و شوره سفید ایجاد می‌کند. پس حتی برای مدت کوتاه هم دور ورق‌های گالوانیزه پلاستیک نپیچید.
- جایی که به‌عنوان انبار و محل نگهداری ورق‌های گالوانیزه محسوب می‌شود باید کاملاً خشک باشد و به‌هیچ‌وجه نباید آب به کف آن راه داشته باشد یا در آن آب جمع شود. در صورت وجود آب باید با ایجاد زهکش‌های مناسب این آب را از انبار خارج کنید تا رطوبت به ورق‌های گالوانیزه نرسد.
- اگر محیط کارگاهی یا انبار شما برای ورق‌های گالوانیزه خاک یا چمن است، نباید اجازه دهید ورق‌ها به مدت طولانی در این محیط‌ها بمانند؛ زیرا می‌توانند رطوبت آن‌ها را جذب کرده و دچار شوره شوند.
- تهویه هوا در محل نگهداری ورق‌های گالوانیزه باید طوری باشد که هوا بتواند آزادانه از بین ورق‌های گالوانیزه عبور کند؛ بنابراین بهتر است حتی خاک‌های روی ورق‌ها را با یک دستمال تمیز و خشک پاک کنید تا مانع گردش هوا نباشد و رطوبت‌های احتمالی بین ورق‌ها از بین بروند.
نحوه از بین بردن شوره ورق گالوانیزه
خب بااینکه موارد مهم برای جلوگیری از ایجاد شوره در ورق گالوانیزه را توضیح دادیم، ممکن است به هر دلیلی مانند سهل‌انگاری کارگران بازهم ورق‌ها دچار شوره شوند. در این صورت باید تدابیری اندیشید تا آن را رفع نموده و از افزایش شوره جلوگیری کرد. در غیر این صورت خسارات جبران‌ناپذیری ایجاد خواهد شد. میزان شوره در موفقیت رفع آن بسیار اهمیت دارد. به‌طورکلی می‌توانید از روش‌های زیر برای رفع شوره ورق گالوانیزه استفاده کنید:
استفاده از انواع اسیدها
اگر مقدار شوره ورق‌های گالوانیزه کم باشد می‌توان از برخی اسیدهای ضعیف و حتی اسیدهای ارگانیک مانند سرکه سیب برای جلوگیری از شوره استفاده کرد؛ اما درصورتی‌که مقدار شوره ورق گالوانیزه زیاد باشد باید از مواد قوی‌تر مانند محلول ترکیبی دی کرومات سدیم (پنج درصد) با اسیدسولفوریک غلیظ (هشت درصد) برای جلوگیری از شوره استفاده کنید. البته شایان‌ذکر است که استفاده بیش‌ازحد اسید نیز باعث خوردگی و مشکلات دیگری می‌شود؛ به همین دلیل باید در استفاده از آن متعادل رفتار کنید. همچنین بعد از زدن اسید به ورق‌ها باید آن‌ها را با آب شرب بشویید و در مجاورت هوا قرار دهید تا کاملاً خشک شوند.
استفاده از برس‌های محکم و سخت
درصورتی‌که مقدار شوره‌ها متوسط تا زیاد بود، ابتدا شوره‌ها را با برس محکم پاک کنید. طوری که تا حد امکان شوره‌ها از بین بروند و سطح ورق‌های گالوانیزه دوباره براق شود. اگر در هنگام انجام این کار بخشی از پوشش گالوانیزه هم از بین رفت نگران نباشید. بعدازاینکه شوره‌ها را کاملاً با برس پاک کردید می‌توانید بخش‌هایی که پوشش خود را از دست داده‌اند، دوباره روی‌اندود کنید. بعد از برس کشیدن باید ورق‌ها را با پارچه پاک‌کرده و اجازه دهید کاملاً خشک شوند.
سایر روش‌های از بین بردن شوره سفید ورق گالوانیزه عبارت‌اند از:
- ماشین‌کاری
- تراشکاری
- صیقل‌کاری
- غوطه‌وری در مواد شیمایی و محلول زنگ بر
- بسته به میزان خوردگی و شورهای که ایجادشده است می‌توانید از محلول‌های نمک خنثی و اسیدهای قوی نیز استفاده کنید که برای از بین بردن لکه‌های بزرگ و کوچک نیز کاربرد دارند.
جمع‌بندی
ابداع تکنولوژی گالوانیزاسیون و بعدازآن تولید ورق‌های گالوانیزه، تحول عظیمی را در صنایع مختلف استفاده کننده از محصولات فلزی به وجود آورد. امروزه انواع ورق‌های گالوانیزه به‌وفور در صنعت‌های مختلف به‌کار می‌رود؛ به همین دلیل استفاده از آن‌ها اجتناب‌ناپذیر است. با تمام خوبی‌هایی که این تکنولوژی برای ما به ارمغان آورده است یک عیب بزرگ دارد و آن‌هم احتمال شوره زدن این ورق در برابر رطوبت و عدم تهویه مناسب است؛ اما خوشبختانه می‌توان با تدابیر و راهکارهایی از ایجاد آن جلوگیری کرد و یا در صورت بروز شوره مانع پیشرفت آن شد.