برای ساخت هر ساختمانی باید فرایندهای مختلفی انجام شود تا کار یک ساختمان به‌درستی به اتمام برسد. این کارها شامل پی‌ریزی، فونداسیون، زدن اسکلت فلزی یا بتنی، کشیدن دیوارها، سقف‌ها و … می‌باشد. نبشی کشی ساختمان نیز یکی از کارهایی است که معمولاً بعد از سفت‌کاری اصلی پروژه‌های ساختمانی باید انجام شود که در ادامه بیشتر با نحوه ساخت و عملکرد آن آشنا خواهید شد. همچنین برای اطلاع از قیمت ها میتوانید به صفحه قیمت نبشی مراجعه کنید.
نبشی کشی ساختمان چیست؟
دیوارهای بیرونی ساختمان با آجر ساخته می‌شوند که بارگذاری خاصی روی آن‌ها وجود ندارد. معمولاً این دیوارها با فاصله مشخصی نسبت به اسکلت اصلی ساختمان زده می‌شوند. دیوارهایی که طولشان بیشتر از 6 متر است، نمی‌توانند به‌تنهایی خودشان را حفظ کنند و امکان فروپاشی آن‌ها وجود دارد. به همین دلیل این دیواره‌های آجری باید توسط وسیله‌ای نگه‌دارنده ساپورت شوند. از طرفی این وسیله حمایتگر باید به اسکلت ساختمان که به فونداسیون تکیه دارد، وصل شود تا بتواند از فروپاشی و ریختن دیوارها جلوگیری کند. برای این کار از نبشی کشی ساختمان استفاده می‌کنند. زیرا یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های نبشی‌های ساختمان امکان اتصال آن در دو جهت می‌باشد. یعنی نبشی را از یک جهت به دیواره خارجی و ازیک‌طرف به سازه اصلی وصل می‌کنند.
اهمیت نبشی کشی در ساختمان
برخی افراد به غلط تصور می‌کنند که نبشی کشی تنها نقش زیباسازی را ایفا می‌کند. اما نبشی کشی ساختمان از فرایندهای حیاتی برای ساخت‌وساز محسوب میشود. درواقع اگر این عملیات به‌صورت اصولی و استاندارد انجام نشود، باعث ایجاد ضررهای مالی و تخریب‌های زیادی خواهد شد. به همین دلیل به نبشی کشی ساختمان، شاسی کشی نیز می‌گویند. درواقعاین کار برای پیشگیری از خراب شدن ساختمان‌ها و دیوارها در برابر طوفان و باد انجام میشود که در آن از سازه‌ای به نام سازه وال پست استفاده می‌کنند. عملکرد این سازه به صورتی است که انرژی وارد شده از طریق باد یا زلزله را به‌راحتی دفع کرده و طوری که به سازه آسیبی وارد نشود، به زمین انتقال خواهد داد. به همین دلیل عدم نبشی کشی ساختمان به‌خصوص در ساختمان‌های بتنی از اشکالات پایه‌ای محسوب میشود. اما در دیوارهایی که از جنس پنل باشند، نیاز به این کار وجود ندارد. زیرا میلگردهای موجود در این دیوارها به ما اطمینان می‌دهند که دیوارهای ساختمان دچار فروپاشی نمی‌شوند.
آیا نبشی کشی همان وال پست است؟
خیر. درواقع نبشی کشی ساختمان یکی از انواع روش‌هایی است که با استفاده از آن وال پست را در دیوارها جای‌گذاری می‌کنند تا دیوارها تقویت شوند و میزان پایداری آن‌ها افزایش یابد. درواقع روش‌های دیگری مانند قوطی و ناودانی کلاف نیز برای اجرای وال پست وجود دارد. اما نبشی کشی ساختمان مهم‌ترین و رایج‌ترین روش برای این کار می‌باشد.
اجزای مورداستفاده در نبشی کشی ساختمان
نمی‌توان برای نبشی کشی تمام ساختمان‌ها از اجزای مشابه استفاده کرد. درواقع بسته به نوع اسکلت اصلی ساختمان، اجزاء نبشی کشی ساختمان متفاوت خواهد بود. اما آنچه به‌صورت معمول برای همه نبشی کشی‌ها استفاده میشود، عبارت‌اند از:
دیواره اصلی
دیواره اصلی مورداستفاده در نبشی کشی ساختمان اغلب از جنس بتن مسلح است. به دلیل ابداع روش‌های جدید ساخت دیوارهای بتنی، این امکان وجود دارد که دیوارهای بتنی را با ضخامت‌های مختلف بسازند. همچنین می‌توان برای افزایش استحکام دیوارها از انواع میلگردها برای تقویت آن‌ها استفاده کرد. از این میلگردها می‌توان برای اتصال نبشی در نبشی استفاده نمود.
بولت یا پیچ اتصال
قسمت عمودی نبشی که به آن بال عمودی نبشی نیز می‌گویند، باید به طریقی به اسکلت اصلی ساختمان وصل شود. معمولاً این کار را با استفاده از بولت یا پیچ مخصوص انجام می‌دهند. نکته قابل‌توجه این است که نشیمنگاه این بولت‌ها باید از قبل توسط ورق آهن Base plate آماده‌سازی شود. همان‌طورکه در قسمت قبلی هم گفتیم گاهی اوقات از میلگردها برای اتصال نبشی استفاده می‌کنند.
نبشی آهنی
نبشی‌هایی که در کارخانه‌های فولاد تهیه می‌شوند، دارای انواع مختلفی هستند. معمولاً از نبشی شماره 5 برای نبشی کشی ساختمان استفاده میشود. علت استفاده از این نوع نبشی، حل مشکل محدودیت فضاست که نباید از آن غافل شد. اگر از نبشی‌های با سایزهای کوچک‌تر برای نبشی کشی ساختمان استفاده شود، استحکام لازم ایجاد نخواهد شد. استفاده از نبشی‌های با سایز بزرگ‌تر نیز باعث اشغال فضای بیشتر و بیرون‌زدگی نبشی از دیوار خارجی میشود. به همین دلیل نبشی 5 بهترین انتخاب برای نبشی کشی ساختمان می‌باشد.
این سه مورد در همه نبشی کشی‌های ساختمان مورداستفاده قرار می‌گیرد. اما ممکن است در هرکدام از نبشی کشی‌های ساختمان برحسب نیاز و نظر مهندس ناظر از اجزای دیگری نیز استفاده شود.
برخی از این اجزا عبارت‌اند از:
- بلوک پشتیبان نمای بتن
- سنگ نما (یا آجرنما)
- گروت ساختمانی
- تقویت اتصال عمودی
- وصله دیواری
- فوم عایق یک اینچی
- عایق فضای خالی
- درزگیر
- لبه تیغه‌ای
- روزنه هوا
- ماده آب‌بندی
- اتصال انبساطی افقی
- نبشی
- بتن آرمه استراکچر اصلی
آماده‌سازی تکیه‌گاه تیر بتنی برای نبشی کشی ساختمان
در برخی از ساختمان‌ها دیوارهای اصلی را با بتن آرمه درست می‌کنند. در این صورت بعد از تکمیل دیوار بتنی باید با استفاده از هیلتی روی بتن را سوراخ‌کاری کنند. این سوراخ‌کاری باید با توجه به سایز رول بولت به‌کاررفته برای نبشی کشی ساختمان انجام شود. اگر اندازه سوراخ‌کاری متناسب با رول بولت نباشد، احتمال آسیب رساندن به دیوار بتنی وجود دارد.
آماده‌سازی سازه فلزی برای نبشی کشی ساختمان
در ساختمان‌هایی که دیواره‌های اصلی فلزی هستند، در برخی موارد از تیرآهن و در برخی موارد از ستون‌های آهنی برای ساخت دیوارهای اصلی استفاده می‌کنند. در این صورت می‌توان از همین اجزا برای اتصال مقاطع نبشی ساختمان استفاده کرد. در اجزای فلزی سوراخ‌کاری راحت‌تر از اجزای بتنی است و ریسک ایجاد سوراخ در دیوارهای اصلی فلزی در مورد خرابی دیوارها کمتر است.
نحوه طراحی نبشی کشی ساختمان
مهم‌ترین چیزی که در طراحی نبشی کشی ساختمان اهمیت دارد، نحوه بارگذاری دیوار نماست. البته نمی‌توان مدل دقیقی برای نحوه توزیع بار واردشده از طرف نمای آجری یا سنگی بر روی نبشی در نظر گرفت. توجه داشته باشید باری که از طرف دیوار نما به نبشی وارد میشود، باعث ایجاد لنگر خواهد شد. بنابراین باید مشخص شود که میزان این لنگر واردشده بر بال افقی نبشی چقدر است. سپس با توجه به میزان بارگذاری و اندازه لنگر واردشده ضخامت نبشی مورداستفاده مشخص خواهد شد. این ضخامت باید طوری باشد که لنگر به وجود آمده توسط وزن دیوار نما باعث تسلیم آن نشود. به همین دلیل معمولاً ضخامت نبشی را با تلورانس بالا طراحی می‌کنند تا مشکلی از این نظر پیش نیایید.
بنابراین در بخش طراحی، مهندسان با توجه به فرمول‌های موجود، حالات ساده و پیچیده بارگذاری بر روی بال افقی نبشی را محاسبه می‌کنند تا بتوانند از این طریق نبشی کشی ساختمان موردنظر را طراحی کنند. این نبشی کشی علاوه بر زیباسازی ساختمان باید استحکام لازم در برابر باد، زمین‌لرزه و لرزش‌های عمومی را نیز ایجاد نماید.
نبشی کشی در اجرای نما چه فایده‌ای دارد؟
زیرسازی یا همان نبشی کشی ساختمان در اجرای نما یکی از مهم‌ترین مراحل آن محسوب میشود. درواقع برای درست کردن فرورفتگی‌ها و برجستگی‌های طراحی‌شده در نماهای ساختمانی حتماً باید از نبشی کشی فولادی استفاده کرد. این فرایند با استفاده از پروفیل‌های آهنی، پیچ و مهره و نبشی‌ها انجام میشود که در انتها به اسکلت اصلی بنا وصل خواهند شد. این نبشی کشی، سطحی صاف به وجود می‌آورد تا مراحل نازک سازی نما به‌راحتی انجام شود. این نوع نبشی کشی به‌خصوص برای نماهایی که از طراحی‌های پیچیده برخوردار هستند و نیاز به‌دقت و ظرافت بیشتری دارند، اهمیت بالاتری دارد. برای نماهای منحنی نیز قبل از انجام عملیات آهن‌کشی، نبشی یا قوطی مورداستفاده را با دقت و توجه فراوان خم‌کاری می‌کنند.
تأثیر قیمت نبشی در هزینه نبشی کشی ساختمان
با توجه به اینکه نبشی‌ها از فولاد ساخته می‌شوند، تأثیر زیادی بر هزینه‌های ساخت‌وساز یک ساختمان دارند. به‌علاوه کیفیت پروفیل‌های انتخابی در نبشی کشی ساختمان نیز تأثیر بسزایی بر قیمت آن‌ها خواهد داشت. از طرفی به دلیل اینکه قیمت فولاد در بازار جهانی مشخص میشود، قیمت نبشی‌ها دارای نوسان بوده و نمی‌توان قیمت واحدی برای آن‌ها ارائه داد. شما میتوانید با توجه به نوع نبشی موردنیاز، قیمت آن‌ها را از سایت مرکز آهن استعلام کنید. طول، قطر و برند نبشی‌ها نیز از دیگر عوامل تأثیرگذار بر قیمت آن‌هاست.
انواع نبشی‌ها و ضوابط نبشی کشی ساختمان
به‌طورکلی نبشی‌ها پروفیل‌های فلزی هستند که اکثراً به شکل L می‌باشند. درواقع با اتصال دو سطح مقطع به‌صورت عمود برهم نبشی‌ها را تولید می‌کنند. البته پروفیل‌ها در شکل‌های متنوع‌تری هم ساخته می‌شوند اما این شکل از پروفیل‌ها پرکاربردترین نوع آن‌هاست. درنتیجه ضوابط نبشی کشی ساختمان با هرکدام از انواع نبشی‌ها متفاوت خواهد بود. به‌طورکلی انواع نبشی‌ها عبارت‌اند از:
- نبشی پرسی
- نبشی فابریک
- نبشی بال مساوی
- نبشی بال نامساوی
- نبشی لقمه‌ای
جمع‌بندی
نبشی کشی ساختمان یکی از فرایندهای بسیار مهم در استحکام ساختمان‌ها محسوب میشود که باید طبق ضوابط آیین نامه‌ای اجرا گردد. ساختمان‌هایی که در آن‌ها نبشی کشی ساختمان انجام نمی‌شود اگر از دیوارهای پنلی استفاده نکنند، دارای ایمنی لازم نبوده و احتمال فروپاشی آن‌ها حتی در برابر نیروهای ضعیف نیز وجود دارد. نبشی‌های مورداستفاده در این کار انواع متفاوتی دارند که متداول‌ترین آن‌ها L شکل است.