در حال حاضر انواع ورق‌های مختلف مانند ورق گالوانیزه، ورق آلومینیومی و … در کارخانه‌های فولاد و آهن تولید می‌شوند. اما آنچه بیشتر افراد با آن آشنا هستند، ورق‌هایی با سطح صیقلی و صاف است. امروزه نوع دیگری از ورق‌ها نیز به نام ورق آجدار در این کارخانه‌ها تولید می‌گردند. هدف اصلی از آجدار کردن ورق‌ها افزایش میزان اصطکاک روی آن‌هاست. به همین دلیل در بسیاری از محصولات و کاربردها جایگزین سطوح بسیار لیز و صیقلی شده است و کاربردهای فراوانی در زمینه‌های مختلف دارند. در ادامه بیشتر با نحوه تولید و مصارف ورق آجدار آشنا خواهید شد.در حال حاضر انواع ورق‌های مختلف مانند ورق گالوانیزه، ورق آلومینیومی و … در کارخانه‌های فولاد و آهن تولید می‌شوند. اما آنچه بیشتر افراد با آن آشنا هستند، ورق‌هایی با سطح صیقلی و صاف است. امروزه نوع دیگری از ورق‌ها نیز به نام ورق آجدار در این کارخانه‌ها تولید می‌گردند. هدف اصلی از آجدار کردن ورق‌ها افزایش میزان اصطکاک روی آن‌هاست. به همین دلیل در بسیاری از محصولات و کاربردها جایگزین سطوح بسیار لیز و صیقلی شده است و کاربردهای فراوانی در زمینه‌های مختلف دارند. در ادامه بیشتر با نحوه تولید و مصارف ورق آجدار آشنا خواهید شد. همچنین میتوانید برای مشاهده قیمت ورق سیاه و قیمت ورق گالوانیزه از این لینک ها اقدا کنید.
آنچه در این مقاله میخوانیم:
- ورق آجدار چه نوع ورقی است ؟
- کاربردهای وسیع ورق آجدار
- نحوه تولید ورق آجدار با فرایند نورد گرم
- تفاوت ورق آجدار پرسی با ورق آجدار فابریک چیست ؟
- معرفی ورق آجدار آلومینیومی
- عوامل مؤثر بر قیمت ورق آجدار
ورق آجدار چه نوع ورقی است ؟
ورق‌های آجدار نوعی ورق فولادی هستند که روی آن‌ها برآمدگی‌هایی با شکل‌های مختلف وجود دارد. می‌توان گفت همین تغییر در ظاهر ورق‌های فولادی ویژگی‌های آن را از سایر ورق‌ها متفاوت کرده و باعث ایجاد کاربردهای منحصربه‌فرد شده است. به‌عنوان‌مثال امروزه برای سراشیبی‌ها مانند پرتگاه و سطوح شیب‌دار مانند سقف‌های شیروانی، دیگر از صفحات صاف و صیقلی استفاده نمی‌کنند. زیرا استفاده از ورق آجدار به دلیل اصطکاکی که ایجاد می‌کند، از لیز خوردن و پرت شدن جلوگیری خواهد کرد. کاربردهای بسیار فراوان و خاص ورق آجدار که در بسیاری از موارد باعث افزایش ایمنی و جلوگیری از خطر حوادث ناگوار میشود، باعث شده تا نحوه تولید ورق آجدار و انواع آن بیشتر موردتوجه مهندسین مواد قرار بگیرد.
از این ورق در صنعت فولاد با نام‌های دیگری مانند ورق برجسته، ورق شطرنجی و یا ورق کف سازی نیز یاد میشود. نکته قابل توجه دیگر در مورد شناخت این نوع ورق‌ها این است که گاهی اوقات به جای فولاد از آلومینیوم، آهن گالوانیزه و … نیز ساخته شوند.
کاربردهای وسیع ورق آجدار
امروزه کاربردهای ورق آجدار بسیار گسترده است. معمولاً برآمدگی‌های روی این ورق‌ها به شکل لوزی، عدسی، الماس یا بادام هستند. این اشکال میزان مقاومت ورق آجدار، امکان شکل‌دهی و قابلیت جوشکاری آن‌ها را افزایش می‌دهند. به همین دلیل تولید این ورق یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های بسیاری از کارخانه‌های بزرگ تولید فولاد و آهن محسوب میشود. برخی از مهم‌ترین کاربردهای ورق آجدار عبارت‌اند از:
- پل‌ها
- راه‌سازی
- پله اضطراری
- تولید قطعات دستگاه‌های صنعتی
- تولید لوازم‌خانگی
- ایستگاه اتوبوس
- حفاظ‌های مخصوص برای مناطق نظامی
- خطوط تولید در صنایع مواد غذایی
- ساخت قطعات وانت و کامیون (مانند کف خودرو)
- دیواره و سقف آسانسورها
- کف اتاق کامیون و وانت‌بار
- عمران و راه‌سازی
- ساخت پله‌های اضطراری
- ساخت دستگاه‌های صنعتی
- استفاده در ساختمان
- ساخت دستگاه‌های جداسازی دانه‌ها در صنایع کشاورزی
- و …
نحوه تولید ورق آجدار با فرایند نورد گرم
معمولاً انواع ورق آجدار که دارای ضخامت‌هایی بین 1.5 الی 10 میلی‌متر هستند، در کارخانه‌های فولاد با روش نورد گرم تولید می‌شوند. به‌طورکلی فرایند نورد که برای تولید انواع محصولات فولادی و فلزی در کارخانه‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد، شامل سه گروه نورد سرد، گرم و داغ است که در مورد تولید ورق آجدار به‌صورت خاص از نورد گرم استفاده می‌کنند.
در این روش شمش فولاد را به‌عنوان خوراک اولیه استفاده می‌کنند. البته گاهی به‌جای شمش فولاد از آهن اسفنجی استفاده میشود. این مواد در ابتدا وارد کوره‌هایی با حرارت بالا خواهند شد. در مرحله بعد که به آن پوسته زدایی می‌گویند، شمش‌های اولیه پوسته زدایی شده و در پایان این مواد وارد مرحله نورد گرم می‌شوند.
فرایند نورد گرم یک فرایند کار پلاستیک تنها یا الاستیک- پلاستیک است که بر روی قطعات فلزی انجام میشود و بین دو غلتک در حال چرخش باعث تغییر شکل فلز میشود. البته بسته به نوع کاربرد محصول و بر اساس شرایط مختلف، از نوردهای متفاوتی در صنایع آهن و فولاد استفاده میشود.
بعد از انجام مراحل نورد گرم نوبت به مرحله آج زدن بر سطح ورق می‌رسد که درواقع آخرین مرحله از تولید ورق آجدار محسوب شده که با استفاده از قالب‌های مخصوص انجام میشود. البته بستگی دارد نوع ورق آجدار مورد نظر فابریک یا پرسی باشد.
تفاوت ورق آجدار پرسی با ورق آجدار فابریک چیست؟
در یک دسته‌بندی کلی ورق‌های آجدار به دو نوع فابریک و پرسی تقسیم‌بندی می‌شوند. در سال‌های قبل اکثر ورق‌های آجداری که تولید می‌شدند، از نوع پرسی بوده‌اند. در تولید ورق‌های پرسی بر روی ورق‌های فولادی معمولی با استفاده از دستگاه‌های مخصوص فرورفتگی‌های چاله مانندی ایجاد می‌کردند که به همین دلیل به آن‌ها ورق آجدار پرسی گفته می‌شده است. اما در چند سال اخیر با توجه به رشد تکنولوژی به‌خصوص در بحث مواد و تولیدات محصولات فولادی، کارخانه‌های داخلی به‌جای ورق آجدار پرسی، از روش تولید ورق آجدار فابریک استفاده می‌کنند. در این روش شکل‌های دلخواه برجسته در حین فرایند اصلی تولید به سطح ورق‌ها اضافه خواهد شد. به همین دلیل انواع ورق آجدار فابریک سنگین‌تر و گران‌تر از ورق‌های پرسی هستند.
در حال حاضر بسیاری از کارخانه‌های داخلی به تولید انواع ورق آجدار فابریک پرداخته‌اند. اما همچنان به دلیل تقاضای زیاد این نوع ورق‌ها در انواع پروژه‌ها حجم مشخصی از ورق آجدار فابریک از کشورهایی مانند چین، روسیه، کره و قزاقستان وارد کشور شده و در بازار عرضه می‌شوند.
معرفی ورق آجدار آلومینیومی
همان‌طورکه قبلاً هم به آن اشاره کردیم، ورق‌های آجدار تنها از فولاد تهیه نمی‌شوند و ممکن است از جنس‌های دیگری نیز ساخته شوند. یکی از این جنس‌ها آلومینیوم است. ورق‌های آجدار آلومینیومی ویژگی‌های منحصربه‌فرد و بسیار خاصی دارند. به‌عنوان‌مثال بسیار مقاوم هستند و مهم‌تر از همه اینکه در عین سبکی و ماندگاری طولانی مانند ورق‌های آجدار فولادی دچار زنگ‌زدگی نمی‌شوند. همچنین در برابر رطوبت هوا دوام زیادی داشته و نگرانی نسبت به اکسید شدن را از بین می‌برند. مانند ورق‌های فولادی شکل آج‌هایی که روی ورق‌های آجدار آلومینیومی زده میشود، می‌تواند متفاوت باشد. در حال حاضر طرح‌هایی از ورق آجدار آلومینیومی که بیشترین کاربرد را در صنایع مختلف تولیدی دارند شامل طرح‌های ذوزنقه‌ای، کرکره‌ای و شادولاین هستند. ویژگی خاص دیگر ورق آجدار آلومینیومی این است که هم در نوع بی‌رنگ و هم در نوع رنگی تولید می‌شوند. بنابراین علاوه بر مزایایی که یک ورق آلومینیومی آجدار دارد، حق انتخاب‌های زیادی به کارفرمایان می‌دهد و باعث زیباسازی بیشتری خواهد شد.
عوامل مؤثر بر قیمت ورق آجدار
با توجه به اینکه ورق‌های آجدار از جنس فلزات فولادی، آلومینیومی، گالوانیزه و … ساخته می‌شوند و قیمت فولاد و آهن به بازار جهانی وابسته است، نمی‌توان قیمت مشخصی برای انواع ورق آجدار اعلام کرد. اما آنچه بدیهی به‌نظر می‌رسد این است که یکی از مهم‌ترین فاکتورهای تأثیرگذار بر قیمت ورق آجدار، جنس آن است. زیرا مثلاً در تولید ورق‌های آجدار گالوانیزه به یک مرحله کار بیشتر از ورق آجدار آهنی معمولی نیاز داریم. درنتیجه هزینه تولید ورق گالوانیزه آجدار بیشتر بوده و هزینه نهایی آن هم بیشتر میشود. اما در بین تمامی انواع ورق آجدار، ورق آجدار استیل از همه گران‌تر می‌باشد. بعدازآن بیشترین قیمت‌ها به ترتیب به ورق آجدار آلومینیومی، گالوانیزه و درنهایت ورق آهنی تعلق می‌گیرد. فاکتور مهم دیگری که بر قیمت ورق آجدار تأثیر می‌گذارد، فابریک یا پرسی بودن آن است. چیزی که برای شما اهمیت دارد این است که قبل از خرید هر نوع ورق، مشخص کنید که آن ورق را دقیقاً برای چه کاربردی نیاز دارید و با توجه به آن بهترین نوع را انتخاب کرده و خرید نمایید.
جمع‌بندی
ورق‌های آجدار یکی از بهترین محصولات کارخانه‌های فولاد و آهن است که در حال حاضر در طرح‌ها و رنگ‌های مختلف و حتی با جنس متفاوت مواد اولیه تولید می‌شوند. به همین دلیل کاربردهای فراوانی در صنایع گوناگون دارند. مهم‌ترین خاصیت ورق آجدار، اصطکاکی است که در این صفحات به وجود می‌آید و از لیز خوردن جلوگیری می‌کند.